Psikolojik Rahatsızlıklar - 211 - 27 Mayıs 2022

TÜKENMİŞLİK SENDROMU NEDİR?

Yazının Özeti

Tükenmişlik sendromu olan bireyler gün içerisinde yaptıkları aktivitelerden ve işlerinden zevk alamazlar, yoğun bir başarısızlık hissine kapılmışlardır ve sürekli yıpranmış ve yorgun hissederler. Tükenmişlik sendromu günümüz stresli yaşam şartları sebebiyle daha sık görülmeye başlanmıştır.

Artan stres, yoğun günlük iş ve okul yaşantıları gibi durumlarla tetiklenebilen tükenmişlik sendromu dönemsel psikolojik bir sorunmuş gibi görünse de belli bir seviyeye geldiğinde içinden çıkılamaz bir hale gelebilir.

Tükenmişlik sendromunu basitçe özetlemek gerekirse, tükenmişlik sendromu iş hayatınızla ilgili heyecanlı olma, toplantılardan full verim aldığınızı düşünme, enerjinizle insanları etkileme, özgüven gibi duygu ve düşüncelerin tam tersidir. Maalesef ki bazı insanlar tarafından tükenmişlik sendromu ciddiye alınmaz ve gerçek olduğu düşünülmez. Bu sendrom oldukça gerçektir ve fiziksel, zihinsel yorgunluğunuz sizi daha da kötü etkilemeden yardım almalısınız. Bazı bireylerde depresyonla beraber geliştiği görülmüştür aynı zamanda belirtileri depresyonun erken dönemlerine çok benzemektedir. Hastalık bir süre gizli ilerlediği için depresyonla karıştırılabilmektedir.

Sendromun birkaç kategoride bulunan belirtileri vardır. Hem duygusal hem fiziksel belirtiler verebilirler. Bir de bu belirtiler davranışa dönebilir.

Duygusal olarak genelde kendini değersiz hissetme, çevreye karşı kendini yabancı görme, özgüvende ciddi azalma, sürekli huzursuzluk ve endişe görülmektedir. Fiziksel olarak bireylerde kalp çarpıntısı, çoğu zaman yorgun ve enerjisiz hissetme olarak kendini gösterir. Aynı zamanda bireylerde çok fazla konsantrasyon bozukluğu görülür Unutkanlık, dalgınlık, dikkatsizlik çok fazla görülmeye başlar. Belirtilerin sonucu olarak bireylerin bir çoğu bu belirtileri azalttığını hissederek sigara, alkol gibi maddelere başvurmaktadır ve kendilerine gösterdikleri önem azaldığından dolayı tükenmişlik sendromuna sahip bireylerde normalden daha hızlı, dikkatsiz araba sürme eğilimleri görülebilir.

Peki tükenmişlik sendromu neden ortaya çıkar?

En önemli nokta aşırı yüklenmedir. Sürekli olarak kötü strese maruz kalmak, mutsuzluğun içinden çıkamamak, hayır diyememek, bireyin kendisine es vermemesi gibi durumların üst üste gelip birikmesiyle kişi tükenmişlik sendromu içine düşebilir. Genelde bireyde motivasyonsuzluk yaratır ve bunun stresi biriktikçe içinden çıkılmaz bir duruma girebilir.

Hayatın stresinden kaçmak çok zordur ve tükenmişlik sendromu ev hanımlarında bile görülebilmektedir bu yüzden günlük yaşantıda bir şeyleri değiştirmek, alışkanlıklarınıza göz atmak eğer iş kaynaklı sebepleriniz varsa en son seçenek olarak iş koşullarınızı değiştirmeye yönelebilirsiniz. Her türlü sağlığınız daha önemlidir. Tükenmişlik sendromu dışarıdan basit bir “günlük” stresten kaynaklanan bir problem gibi dursa da, bireylerin hem psikolojisini hem de fiziksel direncini çok güçsüzleştirmektedir. Kısa vadede etkisini duygusal olarak gösterse de uzun vadede fiziksel belirtilere vurup bireyin saldırganlaşmasına, kendini tehlikeye atmasına sebep olabilmektedir.

Eğer çevrenizden birinin bu sendroma sahip olduğunu düşünüyorsanız ilk atmanız gereken adım destektir. Konuşulan konuların önemsizliği veya geçiciliği hakkında yorumlarınız kişiyi daha da kötü etkileyebilir bu yüzden biraz daha destekleyici bir konuşma tarzıyla yorum yapmanız kişinin motivasyonunu da geri getirebilir.
Eğer kendinizde tükenmişlik sendromları görüyorsanız, uzun bir süredir bunalmış ve huzursuz bir ruh haline sahipseniz bu hislerin ortadan kalkmasını beklemeyin çünkü size farketmeden daha ciddi zararlar verebilir. İlk yapmanız gereken şey stresin kaynağını belirlemek olacaktır daha sonrasında stresi nasıl elimine edeceğinizi kendi yöntemlerinizle planlayabilirsiniz. Bunları yapmak size zor geliyorsa veya yapamadığınızı düşünüyorsanız, bir psikologdan destek alabilirsiniz. Fazla mesai, kendinize zaman ayıramamak, istemediğiniz bir işe devam etmek, uykusuzluk, aşırı yüklenme, kendinizden önce başkalarını veya işinizi öne koyma gibi durumlar içinden güncel olarak deneyimlediğiniz varsa, işe o durumu düzeltmekle başlayabilirsiniz. Çünkü tekrarlandığında insanı tüketen ve yaygın olarak görülen tetikleyiciler bu durumlardır.

Tükenmişlik sendromu uzun vadeli bir sorundur, kötü bir kaç iş günü sizi tükenmişlik sendromuna sokmaz fakat sendromun belirtilerini genel stresle karıştırmamak da gereklidir. Sendrom tedavi edilebilir durumdadır, durumunuzun ve psikolojinizin daha kötü hasarlar almaması için kendi düzeninizi değiştirmeye çalışın. Eğer elinizden bir şey gelmiyorsa, bir uzmana başvurmak en sağlıklı yöntemdir.

Kaynakça

https://www.researchgate.net/profile/Ugur-Dolgun/publication/322386334_TUKENMISLIK_SENDROMU/links/5a572f1b45851547b1bfbb5e/TUeKENMISLIK-SENDROMU.pdf