Psikiyatrik İlaçlar - 181 - 27 Mayıs 2022

BİPOLAR BOZUKLUK TEDAVİSİNDE KULLANILAN PSİKİYATRİK İLAÇLAR

Yazının Özeti

Bipolar bozukluk tedavisinde kullanılan ilaçlar semptomları olabildiğince hızlı bir şekilde kontrol altına alabilmek ve semptomlar kontrol altına alındığında, tekrarlama riskini azaltmak amacıyla hayat boyu kullanımına devam edilen ilaçlardır.

Bipolar bozukluğa sahipseniz, tedaviniz hayat boyu devam eden bir süreç olmak zorundadır. Siz kendinizi çok iyi hissetseniz bile düzenli olarak bir psikologla veya psikiyatristle görüşmelisiniz aynı zamanda tedaviniz ilaç ve terapi ikilisini kombinasyonu olarak devam etmelidir.

İlaç tedavisine genelde psikiyatristler tarafından, semptomları olabildiğince hızlı bir şekilde kontrol altına alabilmek amacıyla başlanır. Semptomlar kontrol altına alındığında, tekrarlama riskini azaltmak için gözetim tedavisi tercih edilir. Gözetim tedavisi ayrıca mani veya depresyona dönüşen küçük ruh hali değişimlerinin ortaya çıkma riskini azaltır.

Bipolar bozukluk tedavisinde genellikle duygudurum düzenleyicileri, antidepresanlar, Anksiyetenin artmasını önleyen ilaçlar kullanılır. Doğru ilacı veya ilaç kombinasyonunu bulmak zaman alabilir bu nedenle birkaç deneme yanılma ile en doğru seçime ulaşabilirsiniz. Kullandığınız ilaçlardan etki görseniz bile kişiye göre değişen yan etkilere sahip olabilirler bu sebeple zaman zaman kullandığınız ilaçları psikiyatristinizin tavsiyesiyle değiştirmek durumunda kalabilirsiniz. Genellikle her değişimde bir adet ilaç değiştirilir bu da hangi ilacın iyi etki ettiğini hangisinin iyi çalışmadığını anlamak için en iyi yoldur. İlaçların tam etki gösterimi 6-8 hafta olarak değişmektedir.

Bipolar bozukluğunun tedavisinde:

-Lityum

Lityum uzun zamandır tedavi için kullanılan bir ruh hali stabilizatörüdür. Mani belirtilerini kontrol altına almaya yardımcı olur ve aynı zamanda maniyle beraber depresyon evrelerinin tekrarlanmasını önleme de de etkilidir.

Yan etki bakımından yaygın olan kilo artışı ve sindirim sorunlarıyla karşılaşılmaktadır aynı zamanda ilaç böbreklerini olumsuz bir şekilde etkileyebilir bu sepeble ilacı kullanırken düzenli tetkik yaptırmanız gereklidir ayrıca böbreklerinizle alakalı önceden sahip olduğunuz bir probleminiz var sa da doktornuzla paylaşmanız yan etkilerinden sizi koruyacaktır.

-Antikonvülsanlar

Antikonvülsanlar bir çeşit duygudurum düzenleyicisidir. Antikonvülsan ilaçlar şunlardır:

divalproex sodyum (Depakote)
Lamotrijin (Lamiktal)
valproik asit (Depakene)

Antikonvülsanlarda sık görülen yan etkiler ise kilo artışı, uyuşukluk hali ve hiperaktivite, cilt dökülmesi olarak sayılabilir. Ağır yan etkiler olarak da genel olarak antikonvülsanların intihar hakkında düşünceler oluşturma riski olduğu bilinmektedir. Aynı zamanda valproik asit, doğum kusurlarına sebep olmaktadır. Doktorunuzu bilgilendirerek kullanılması tavsiyesi edilir.

-Antipsikotikler

Bipolar bozukluk için yaygın kullanılan antipsikotiklerin yaygın olanları şunlardır:

olanzapin (Zyprexa)
risperidon (Risperdal)
ketiapin (Seroquel)
asenapin (Saphris)

Kilo artışı, uyuşukluk, ağız kuruluğu, cinsel isteksizlik, bulanık görme yaygın yan etkileridir. Ayrıca genel olarak antipsikotik ilaçlar hafıza ve dikkat konusunda da bazı problemlere yol açabilir. Bazı hastalarda kontrol dışı yüz ve vücut hareketleri de görülmüştür.

-Antidepresanlar

Bipolar bozukluk tedavisinde kullanılan antidepresanlar arasında serotonin geri alım inhibitörleri (SSRI’lar), serotonin-norepinefrin geri alım inhibitörleri (SNRI’ler), monoamin oksidaz inhibitörleri (MAOI’ler) ve trisiklik antidepresanlar bulunur.

Antidepreseanlar bazı durumlarda manik atakları tetikleyebilir bu sebeple genellikle reçete edilirken bir duygu durum düzenleyicisi ile reçete edilir.

SNRI’lar

desvenlafaksin (Pristiq)
duloksetin (Cymbalta, Yentreve)
venlafaksin (Efexor)

SSRI

sitalopram (Cipram)
essitalopram (Cipralex)

Trisiklikler antidepresanlar

amitripilin
desipramin (Norpramin)
imipramin (Tofranil, Tofranil-PM)
nortriptilin (Pamelor)

MAOI‘ler

fenelzin (Nardil)
tranilsipromin (Parnate)

Günümüzde antidepresanlar reçete edilirken eğer bireyde SNRI ve SSRI’lara olumsuz tepki yoksa MAOI’ler nadiren reçete edilir. Yan etkileri içerisinde de azalan kas koordinasyonu, denge ve hafıza sorunları yer alabilir.

-Symbyax

Bu ilaç fluoksetin ve antipsikotik olanzapini birleştirir. Symbyax, hem bir antidepresanın hem de bir duygudurum düzenleyicinin özelliklerine sahiptir. Yan etkiler arasında iştah artışı, cinsel sorunlar, uyuşukluk, yorgunluk ve ağız kuruluğu sayılabilir. Bu ilaç, 2 ilacın olanzapin (bir antipsikotik ilaç) ve fluoksetin – Prozac (seçici bir serotonin geri alım inhibitörü-SSRI) kombinasyonudur.

Kaynakça

https://psikiyatri.org.tr/tpd-kutuphanesi/belge/340

https://dergipark.org.tr/en/download/article-file/115150